Úc điều tra vụ bê bối tài chính dính líu đến tập đoàn Hàn Long - Trung Quốc

Thanh Hà

Ba nhân viên cao cấp tập đoàn khoáng sản Hàn Long của Trung Quốc bị nghi ngờ lợi dụng thông tin nội tuyến để làm giàu trái phép trên đất Úc. Tai tiếng xảy ra vào lúc Hàn Long đang có kế hoạch thâu tóm hai tập đoàn khoáng sản của Úc. Khác với vụ án nhắm vào tập đoàn Rio Tinto năm 2008, vụ điều tra liên quan đến tập đoàn Hàn Long, ít có khả năng đe dọa đến quan hệ kinh tế và thương mại hữu hảo Canberra-Bắc Kinh.

Ngày 13/09/11 Ủy ban Điều hành Chứng khoán và Đầu tư của Úc (ASIC) chính thức mở cuộc điều tra nhắm vào ba nhân vật cao cấp thuộc tập đoàn khoáng sản Hàn Long (Trung Quốc) đang hoạt động tại Sydney. Đó là các ông Steven Hui Xiao, giám đốc của tập đoàn ; phó chủ tịch Calvin Zhu và một nhân viên trong ban điều hành là ông Fan Zhang. Cả ba cùng bị nghi ngờ lợi dụng thông tin nội tuyến, Insider trading, qua trung gian các hoạt động của Hàn Long để nhanh chóng kiếm lời.
ASIC yêu cầu Tư pháp Úc cấm ba nhân vật nói trên xuất ngoại và phong tỏa luôn tài sản của họ. Vụ tai tiếng này xảy ra đúng vào thời điểm tập đoàn khoáng sản Hàn Long của Trung Quốc có trụ sở tại Tứ Xuyên qua trung gian chi nhánh tại Sydney đang đàm phán để mua lại tập đoàn thép Sundance Resources của Úc với cái giá 1,3 tỷ đô la và tập đoàn khai thác uranium Bannerman Resources với giá 145 triệu đô la.
Vụ tai tiếng nói trên liệu có nguy cơ đe dọa tham vọng của Trung Quốc làm chủ thêm hai tập đoàn khai thác uranium và thép của Úc đang hoạt động tại châu Phi hay không ? Bê bối của ba nhân viên cao cấp trong ban lãnh đạo của tập đoàn Hàn Long tại Sydney liệu có làm dấy lên căng thẳng trong quan hệ giữa hai nước vốn có nhiều quyền lợi chung trong lĩnh vực khai thác tài nguyên như là Úc và Trung Quốc hay không ? Đâu là những điểm tương đồng và khác biệt giữa trường hợp của tập đoàn Hàn Long với Rio Tinto trước đây ?
Nhà báo Lưu Tường Quang từ Sydney lần lượt phân tích về hồ sơ này.
Theo ông, việc ba nhân viên cao cấp của tập đoàn Hàn Long Trung Quốc đang trong tầm ngắm của Ủy ban Điều hành Chứng khoán và Đầu tư ASIC của Úc trước hết là một vụ bê bối tài chính liên quan đến các cá nhân của ban điều hành tập đoàn Hàn Long. Bản thân công ty Trung Quốc này cho đến giờ chưa vi phạm pháp luật của Úc.
Thêm vào đó, quyết định có để cho Hàn Long mua lại hai tập đoàn khoáng sản của Úc nêu trên hay không, điều ấy tùy thuộc vào hội đồng quản trị của bản thân Sundance và Bennerman Resources. Chỉ một khi được đồng thuận của hai công ty Úc thì thủ tục mới được trình tiếp lên Hội đồng về đầu tư của Úc. Như đối với tất cả các hồ sơ, cơ quan này sẽ duyệt xét trên cơ sở các « quyền lợi quốc gia ».